بررسی چگونگی حفظ مزیت رقابتی پسته ایران در بازار جهانی بر اساس مدل الماس پورتر

با توجه به وابستگی اقتصادی ایران به درآمد حاصل از نفت و فناپذیری این محصول جایگزینی کالاهای کشاورزی و صنعتی ضروری به نظر می رسد. در ایران با توجه به شرایط اقلیمی در بین محصولات کشاورزی پسته از اهمیت بالائی برخوردار است. این تحقیق به منظور بررسی عوامل مهم و تأثیر گذار بر چگونگی حفظ مزیت رقابت پسته ایران در بازارهای جهانی براساس مدل الماس پورتر صورت گرفت. عوامل این مدل عبارتند از نهاده های تولید، راهبرد، ساختار و رقابت پذیری شرکت ها، شرایط تقاضای داخلی، صنایع مرتبط و پشتیبان، دولت و شانس. در ابتدا هر یک از این عوامل با استفاده از آزمون t نسبت به نقطه مرزی 5 مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده از این تحقیق پسته ایران در زمینه الف) راهبرد، ساختار و رقابت پذیری و ب) شرایط تقاضای داخلی دارای مزیت رقابتی می باشد عواملی که به عنوان مشکل در حفظ مزیت رقابت ملی پسته ایران بر اساس مدل پورتر شناخته شد به ترتیب دولت (از طریق نقش حمایتی در امر صادرات) صنایع مرتبط و پشتیبان (از طریق شرکت های فعال در زنجیره عرضه پسته و توان رقابتی و کیفیت روابط بین آنها) عامل شانس (از طریق ثابت بودن نرخ ارز و تغییرات ناگهانی هزینه تولید) و در نهایت عامل نهاده های تولید (از طریق خرده مالکی، عدم برخورداری از زیرساخت های پیشرفته، عدم برخورداری شرکت های داخلی از تکنولوژی پیشرفته، عدم وجود سیستم مکانیزاسیون قوی و به کار بردن روشهای سنتی به جای روشهای پیشرفته، تغییر شرایط اقلیمی، کمبود امکانات تحقیقاتی، عدم وجود انبارهای مناسب جهت نگهداری محصول، عدم وجود صنایع پیشرفته جهت فرآوری و صنایع تبدیلی به عنوان مشکل جهت حفظ مزیت رقابتی پسته شناخته شد.